Kurak İklimlerde Tarımın Anahtarı Yeni Nesil Çözümler
Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Erayman, iklim değişikliğinin etkileriyle mücadele eden tarım sektörü için çözüm yollarını değerlendirdi. Özellikle Kıbrıs gibi sıcak ve kurak iklimlere sahip bölgelerde, üreticilerin karşılaştığı zorluklara dikkat çeken Prof. Dr. Erayman, su kıtlığı, buharlaşma, toprakta organik madde eksikliği ve uygun olmayan ürün seçimi gibi konuların öne çıktığını ifade etti. Kıbrıs gibi bölgelerde su kıtlığı ve yüksek buharlaşma gibi sorunların tarımsal üretimi doğrudan etkilediğini belirtti.
Prof. Dr. Erayman, su kaynaklarının verimli kullanımı açısından damla sulamanın yetersiz kaldığı durumlarda yer altı sulama sistemlerinin devreye alınması gerektiğini vurguladı. Toprakların organik madde ile zenginleştirilmesinin, hem su tutma kapasitesini artırmak hem de verimliliği desteklemek açısından kritik olduğunu ifade etti. “Kıbrıs’ta yer altı gölleri, akiferlerimiz var. Devlet Su İşleri ve Tarım Bakanlığı vasıtası ile bunların deşarjı ile ilgili çalışmalara büyük yatırım yapılabilir. Bu akiferlerin hepsinin potansiyeli belli. Kullanım yapılacaksa, iyi takip edilmesi ve ekolojik dengeye zarar verilmemesi gerekir. Sürdürülebilirlik bu noktada da karşımıza çıkan önemli bir kavram” şeklinde konuştu.
Bitki ıslahı alanındaki uzmanlığıyla, genetik seçimin ve biyoteknolojik yöntemlerin kuraklığa dayanıklı türlerin geliştirilmesinde önemli rol oynadığını söyledi. Genomik seleksiyon, hızlı ıslah ve CRISPR gibi tekniklerin geleneksel yöntemlere kıyasla çok daha kısa sürede sonuç verdiğini ve bitkilerin az suyla daha yüksek verim sağlayacak şekilde geliştirilebildiğini aktardı. “Genleri ile oynanmış dediği zaman insanlarda tabi olarak bir endişe ortaya çıkıyor. Bizler bu işin içerisinde olduğumuzdan, işin ne denli detaylı ve titizlikle yürütüldüğünü biliyoruz, görüyoruz. Halk müsterih olsun” dedi.
Tarımda dijital teknolojilerin ve drone kullanımının önemine de değinen Prof. Dr. Erayman, havat koşullarına göre yapılan ilaçlamaların girdi maliyetlerini azalttığını, tarla içi verimliliği artırdığını ve su kullanımını daha kontrollü hale getirdiğini belirtti. Özellikle kuru tarımda, ekim zamanının doğru belirlenmesinin çimlenme başarısı açısından belirleyici olduğunu vurguladı. Erayman, “Kıbrıs çok özel bir iklim ve buraya has, burada çok güzel yetişebilecek tıbbi bitkiler mevcut. Altınotu, gabbar, lavanta bunlardan bazıları. Benim buraya en uygun gördüğüm tıbbi bitkilerin başında kimyon geliyor” ifadelerini kullandı.
Tarım yapılacaksa tam teşekküllü yapılması gerektiğini vurgulayan Erayman, “Çiftçilikte bir şey eksik yapıldığı zaman verim de kalite de düşer. Her şey en zayıf zincire göre şekillenir. Takip etmediğiniz yerde kaybedersiniz. Sürdürülebilir, hesaplı kitaplı çiftçilik yapılması verebileceğim en önemli tavsiye” şeklinde konuştu.